Tràng An là một khu du lịch sinh thái nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An được UNESCO công nhận là di sản hỗn hợp Văn hóa, Thiên nhiên thế giới. Danh thắng này là nơi bảo tồn và chứa đựng nhiều hệ sinh thái rừng ngập nước, rừng trên núi đá vôi, các di chỉ khảo cổ học và di tích lịch sử văn hóa.

Tràng An là một vùng non nước, mây trời hòa quyện. Đáy nước trong xanh soi bóng những vách núi đá trùng điệp. Nơi đây có tới 31 hồ, đầm nước được nối thông bởi 48 hang động đã được phát hiện trong đó có những hang xuyên thủy dài 2 km như hang Địa Linh, hang Sinh Dược, hang Mây… Mỗi hang một vẻ đặc trưng như tên gọi, các hang có nhiều nhũ đá biến đổi, nước chảy ra từ trần hang làm không khí trong hang mát lạnh.

Hang Tối có lòng hang rộng hẹp biến đổi bất ngờ. Hang Sáng long lanh với những nhũ đá óng ánh kỳ lạ. Hang Nấu Rượu và hang Cơm với truyền thuyết ông khổng lồ nấu rượu ở đây, mang rượu và cơm ra núi ngồi ăn. Trong hang có mạch nước ngầm sâu hơn 10 m. Tương truyền, các bậc tiền bối đã vào đây lấy nước để nấu rượu tiến vua, khi nạo vét lòng hang các nhà khảo cổ đã phát hiện rất nhiều bình gốm, hũ, vại và các dụng cụ để nấu rượu.
Hang Sính, hang Si, hang Ba Giọt gắn liền với truyền thuyết về mối tình của một đôi trai gái rất lâm li. Chuyện kể rằng, xưa có một đôi trai gái yêu nhau say mê đắm đuối. Khi chàng gánh sính lễ đến hang Sính để cầu hôn thì nàng đã bị cống nạp cho nước láng giềng. Do không lấy được nàng, Chàng sang hang Ba giọt tắm gội, sau đó ôm khối tình riêng trầm mình ở hang Si.
Hang động Tràng An có những nét đặc trưng nổi bật của một khu di sản với bốn loại hang động chính: Hang ngầm cổ, hang nề Karst cổ, hang mái đá và hang hàm ếch. Hệ thống núi đá, sông suối, rừng và hang động ở Tràng An rất hiểm trở nên được Vua Đinh Tiên Hoàng chọn làm thành Nam bảo vệ kinh đô Hoa Lư ở thế kỷ X và sau đó nhà Trần sử dụng làm hành cung Vũ Lâm trong kháng chiến Nguyên Mông. Hiện nay nơi đây còn nhiều di tích lịch sử thời Đinh và thời Trần.
Du khách ngồi trên thuyền tham quan hang động Tràng An được hòa mình với thiên nhiên, với cảnh đẹp hùng vĩ của sông núi nơi đây, và ngược dòng thời gian trở về quá khứ của buổi đầu đấu tranh dựng nước, giữ nước. Chính bởi vậy mà lòng người như dịu xuống, bao mệt mỏi buồn phiền xua tan, ai ai cũng háo hức vui vẻ chờ đến lượt mình. Dẫu có phải đợi chờ cũng muốn được một lần đích mục sở thị cảnh đẹp có một không hai ở vùng đất Cố đô./.
Nguồn: Nhật Quỳnh – XTDL; Ảnh: Xuân Lâm